Em xin hỏi, các hành vi xây dựng nào nào bị pháp luật cấm với các nhà xây với mục đích thuê trọ?
Công an cũng nhắc nếu em vi phạm, trong trường hợp xảy ra hỏa hoạn nghiêm trọng thì kể cả đã bán nhà qua nhiều người, em vẫn bị truy cứu, có đúng thế không?
Em xin được tư vấn và cảm ơn!
Độc giả Thọ Nguyễn
Luật sư tư vấn:
Theo Điều 3 Luật Nhà ở năm 2014, nhà ở là công trình xây dựng với mục đích để ở và phục vụ các nhu cầu sinh hoạt của hộ gia đình, cá nhân. Nhà ở riêng lẻ là nhà ở được xây dựng trên thửa đất ở riêng biệt thuộc quyền sử dụng hợp pháp của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, bao gồm nhà biệt thự, nhà ở liền kề và nhà ở độc lập.
Luật không phân biệt nhà để ở, cho thuê hay sử dụng hỗn hợp. Do vậy, mọi công trình xây dựng nhà ở đều phải tuân thủ các quy định của pháp luật về xây dựng.
Nhà xây dựng chưa đảm bảo quy định, nằm sâu trong ngõ nhỏ khiến chữa cháy khó khăn trong nhiều vụ hỏa hoạn vừa qua ại Hà Nội. Ảnh: Phạm Chiểu
Điều 12 Luật Xây dựng 2014 (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2020) quy định 14 nhóm hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực xây dựng, gồm: Khởi công xây dựng công trình khi chưa đủ điều kiện khởi công; Xây dựng công trình không đúng quy hoạch xây dựng; Xây dựng công trình không tuân thủ tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật được lựa chọn áp dụng cho công trình; Xây dựng công trình trong khu vực cấm xây dựng; Xây dựng công trình lấn chiếm hành lang bảo vệ công trình quốc phòng, an ninh, giao thông...
Một số hành vi vi phạm phổ biến nhất trong xây dựng nhà ở riêng lẻ là xây dựng không phép, sai phép, vi phạm số tầng, chiều cao tối đa, mật độ xây dựng, tự ý thay đổi thiết kế công trình...
Theo khoản 3 (mức cao nhất) Điều 298 Bộ luật Hình sự 2015 (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2017) thì người nào vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng (làm chết từ 3 người trở lên; gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 3 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên; gây thiệt hại về tài sản 1,5 tỷ đồng trở lên thì có thể bị phạt tù đến 15 năm (theo Điều 9 Bộ luật Hình sự, được xếp vào nhóm tội rất nghiêm trọng).
Về thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự, khoản 2 Điều 27 Bộ luật Hình sự quy định thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là 5 năm đối với tội phạm ít nghiêm trọng; 10 năm đối với tội phạm nghiêm trọng; 15 năm đối với tội phạm rất nghiêm trọng; và 20 năm đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
Với quy định nói trên thì thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tội vi phạm các vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng thuộc khoản 3 Điều 298 là 15 năm.
Điều này có nghĩa dù chủ nhà đã bán cho người khác nhưng khi hậu quả xảy ra vẫn trong thời hiệu 15 năm thì họ vẫn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng mà họ đã phạm trước đó.
Việc truy cứu trách nhiệm hình sự hay không tùy thuộc kết quả điều tra đối với từng trường hợp cụ thể dựa trên nhiều yếu tố như: lỗi, mục đích, động cơ phạm tội, mối quan hệ nhân quả giữa hành vi phạm tội và hậu quả đã xảy ra...
Luật sư Vũ Tiến Vinh
Công ty luật Bảo An, Hà Nội
